Tinh dầu là gì và sử dụng như thế nào?
Tinh dầu là tinh chất của thực vật
Hiểu một cách đơn giản, tinh dầu là chất lỏng đậm đặc được chiết xuất từ thực vật. Cụ thể hơn, chúng là chất lỏng kỵ nước, dễ bay hơi, có dược tính rất mạnh. Điều này là do một số hợp chất thơm, vì dụ tecpen và phenol, thường hiện diện với nồng độ cao. Tinh dầu được chiết xuất từ toàn bộ cây hoặc chỉ từ các bộ phận của cây như rễ, hoa, vỏ cây, thân cây, nhựa cây hoặc hạt. Có hai phương pháp phổ biến là chưng cất hơi nước và chiết xuất dung môi. Các phương pháp khác đôi khi được sử dụng là ép lạnh, tinh chế.
Các đặc tính của tinh dầu
Tinh dầu mang mùi hương đặc trưng của thực vật mà nó được chiết xuất ra. Chúng là hợp chất dễ bay hơi và kém ổn định dưới tác động của môi trường. Cụ thể, các loại tinh dầu dễ dàng bị oxy hóa ngay cả khi chỉ tiếp xúc nhẹ với ánh sáng, khiến chúng mất tác dụng. Tinh dầu cần được bảo quản ở nơi tối, mát mẻ, tốt nhất là trong chai thủy tinh tối màu. Bên cạnh dược tính, tinh dầu cũng rất hiệu quả trong việc chăm sóc da và tóc, làm chậm quá trình lão hóa. Do bản chất đậm đặc, tinh dầu có thể gây hại cho sức khỏe nếu dùng quá liều. Người sử dụng tinh dầu chỉ cần thiết phải có những kiến thức cơ bản.
Tinh dầu được sử dụng như thế nào?
Tinh dầu đủ mạnh đến mức chỉ cần một vài giọt là có thể tạo ra trải nghiệm mong muốn. Nên pha loãng tinh dầu trước khi sử dụng, đặc biệt là khi sử dụng trên da (topical use). Có nhiều cách để pha loãng, như dùng dầu thực vật, dầu vận chuyển, sữa tắm, thậm chí bằng kem dưỡng da.
Có nhiều ý kiến khác nhau về việc liệu tinh dầu có an toàn để sử dụng qua đường uống hay không. Tinh dầu chỉ có thể được coi là an toàn để uống sau khi chúng đã được pha loãng đáng kể bằng dầu thực vật. Ngay cả khi đó, chỉ nên sử dụng một lượng rất ít.
Không nên sử dụng tinh dầu cho phụ nữ có thai, trẻ em, cho con bú. Những người trên 65 tuổi, bất kỳ ai có làn da nhạy cảm, hoặc những người bị động kinh và/hoặc co giật nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước. Những người như vậy có thể có phản ứng bất lợi khi sử dụng tinh dầu.
Bài viết được Trian Green Herbal biên dịch từ sách Aromatherapy for Beginners 2019.